Aktualności-Edukacja

Substancja, bez której nie ma życia dla człowieka i wielu innych organizmów. Związek dwóch atomów wodoru i jednego atomu tlenu o wzorze H2O, fascynujący i często niedoceniany zarazem. Dla starożytnych greckich filozofów była jedną z podstaw rzeczywistości: Arche (podstawową zasadą) dla Talesa z Miletu, jednym z czterech żywiołów współtworzących wszystko dla Empedoklesa i Arystotelesa. Równie mocną pozycję woda zajmuje w tradycji chińskiej i japońskiej. W wielu kulturach i religiach symbolizuje czystość, oczyszczenie, odrodzenie i dobro. Bywa jednakże także symbolem działania złych sił, dysharmonii i destrukcji (np. brudna woda).

Tylko chemicznie czysta woda nie ma barwy, smaku i zapachu. Woda spotykana w przyrodzie nie jest jednak związkiem chemicznie czystym, lecz jest rozcieńczonym roztworem różnych soli, których skład zmienia się w zależności od jej pochodzenia. Woda morska jest szczególnie bogata w sole sodowe i magnezowe. Woda rzek i źródeł zawiera jako najważniejsze składniki kwaśne węglany wapnia i magnezu, które nadają jej pewne charakterystyczne cechy zwane twardością. Woda źródeł mineralnych może zawierać także rzadko spotykane sole litu, arsenu lub inne. Z reguły w wodzie znajdują się pewne ilości związków żelaza i magnezu, które przy większej zawartości nadają żółtawe zabarwienie i niemiły smak. Inne domieszki wody to gazy w niej rozpuszczone: azot, tlen oraz dwutlenek węgla, który szczególnie obficie występuje w niektórych źródłach mineralnych. Oprócz związków rozpuszczalnych woda surowa zawiera substancje organiczne pod postacią zawiesin oraz drobnoustroje.

Co do barwy, to – pomijając zabarwienie pochodzące od rozpuszczonych w niej substancji czy zanieczyszczeń – w cienkich warstwach woda jest bezbarwna, a w grubszych ma odcień niebieskawy wskutek absorpcji pewnej ilości promieniowania czerwonego.

Organizm ludzki składa się w 80 procentach z wody. Jest ona niezastąpiona w procesach, które mają miejsce na poziomie komórkowym:

• odpowiada za zachowanie stałego kształtu i wymiaru komórek
• jest głównym składnikiem płynów ustrojowych
• bierze udział w dużej ilości procesów zachodzących w organizmie człowieka
• jest regulatorem temperatury ciała, pH oraz ciśnienia osmotycznego
• jest środowiskiem wewnętrznym, w którym ma miejsce transport wewnątrzustrojowy oraz usuwanie szkodliwych produktów przemiany materii. Szkodliwe związki są wydalane wraz z moczem
• jest substratem wielu reakcji biochemicznych.

Organizm ludzki wytrzyma bez wody tylko kilka dni. Człowiek nie ma możliwości gromadzenia wody w organizmie i musi codziennie na nowo się w nią zaopatrywać - powinniśmy dziennie przyjmować ok. 2 litrów wody (pijąc i jedząc).

Co bardzo istotne, zasoby wody słodkiej na kuli ziemskiej rozmieszczone są bardzo nierównomiernie. Istnieją regiony deficytu i nadwyżki wody. Obszary rzeczywistych nadwyżek dyspozycyjnych zasobów wodnych są niewielkie i występują w klimacie równikowym (np. Amazonia, Kongo, Kamerun), wilgotnym monsunowym (np. Assain, Bangladesz) oraz wilgotnym, umiarkowanym, chłodnym (np. Norwegia) Obszary z deficytem wody lub poważnie nim zagrożone stanowią większość. Największymi zasobami wód płynących, mierzonymi odpływami rzek, dysponują obszary byłego Związku Radzieckiego, Chiny, Indie, Brazylia, Norwegia i Francja (Chiny i Indie ze względu na gęstość zaludnienia są ubogie w wodę, a Norwegia i Brazylia są w nią bogate).

Polska jest jednym z najuboższych w wodę krajów europejskich.

Wielkość zasobów wodnych stawia nas na 26 miejscu (ostatnie miejsca) w Europie. Zużycie wody w Polsce z roku na rok rośnie. Woda wykorzystywana jest głównie przez przemysł (ok.67%), gospodarkę komunalną (ok.21%) oraz rolnictwo i leśnictwo (ok.12%). Powoduje to ciągły wzrost ilości ścieków przemysłowych i komunalnych, co z kolei stanowi podstawowe zagrożenie dla wód powierzchniowych. Bardzo istotne jest więc mądre wykorzystywanie, nie marnowanie i oczyszczanie zużytej wody.

A skąd się wzięła woda na Ziemi?

Jest na to kilka hipotez. Uważa się więc, że wodę mogły przynieść na Ziemię duże obiekty kosmiczne z zewnętrza Układu Słonecznego, zderzające się z nią na początku jej istnienia. Inna hipoteza (tzw. geochemiczna) głosi, że woda wytrąca się z magmy wydobywającej się z wnętrza Ziemi. Wreszcie: wiatr słoneczny mógł „nawiać” (i być może stale to robi?) atomów wodoru , które wchodząc w reakcję z tlenem, tworzą wodę (hipoteza solarna). To najlepsza dla naszej przyszłości hipoteza, bo dawałby szansę na to, że ilość wody na Ziemi może się zwiększać wraz z „nawiewaniem” wodoru do atmosfery. Ale oznacza to, że również woda może być „wywiewna” przez ten sam słoneczny wiatr. Do chwili weryfikacji tej hipotezy nie możemy więc odetchnąć z ulgą, że wody nam nie zabraknie (ale też nie musimy wpadać w panikę, że nam wodę „wywieje”) -

i dlatego musimy mądrze jej używać, nie marnować i oszczędzać.

Ten krótki film pokazuje, że warto :)